تعداد گونه های سوسک موجود در کره زمین، به بیش از 3500 گونه مختلف، می رسد. برخی از این سوسک ها، در سراسر جهان یافت می شوند، اما برخی دیگر، تنها بومی اقلیم هایی خاص هستند.
ممکن است این سوال پیش بیاید که تفاوت این گونه های سوسک و راه تشخیص آن ها از یکدیگر چیست؟ چطور می توانیم سوسک ها را بیشتر بشناسیم؟ آیا مشخصات ظاهری سوسک ها می تواند راهی برای تشخیص گونه آن ها باشد؟ آیا همه سوسک ها شبیه به یکدیگر هستند؟
در این مقاله سعی شده پاسخی به سوالات فوق داده شود. با مطالعه اطلاعات ارائه شده در این مقاله، قادر خواهید بود گونه های مختلف سوسک را از یکدیگر تشخیص دهید. این کار، در انتخاب بهترین و مؤثرترین روش مبارزه ای علیه سوسک ها اهمیت بسیار زیادی دارد. زیرا از بین بردن دشمنی که آن را نمی شناسید، تقریباً کاری غیر ممکن است.
خصوصیاتی وجود دارد که با دیدنشان در هر حشره ای، آن ها را سوسک می نامیم. بدن بیضی شکل مسطح، رنگ قهوه ای، شاخک و پای بند بند، از جمله خصوصیات مشترک سوسک ها هستند.
اما سوسک ها در عین شباهت زیاد، ویژگی هایی دارند که آن ها را از هم متمایز می کند. برای پی بردن به این تفاوت ها باید با نگاهی ریز بینانه، سوسک ها را مورد بررسی قرار دهیم.
بررسی ویژگی های ظاهری سوسک ها
اندازه سوسک:
طول بدن یک سوسک، بدون در نظر گرفتن طول شاخک هایش، بین 1.5 تا 8 سانتیمتر متغیر می باشد. اگرچه اندازه شاخک سوسک، در تعیین طول آن ها نقشی ندارد، اما برای تشخیص گونه سوسک، عاملی تعیین کننده است.
رنگ سوسک:
بیشتر سوسک ها در رنگ هایی بین قرمز مایل به قهوه ای تا سیاه، دیده می شوند. البته، این حشرات در مواقعی به جز زمان پوست اندازی، چنین رنگ هایی دارند. سوسک هایی که به تازگی پوست اندازی کرده اند، به طور موقت به رنگ سفید تمایل پیدا می کنند.
شکل بدن سوسک:
سوسک ها بدنی بیضی شکل داشته و غالباً مسطح به نظر می رسند. هرچند همه سوسک ها توانایی پرواز ندارند، اما بسیاری از گونه های آن ها بال دار هستند. سرعت پرواز آن ها نیز به نسبت یک حشره، بسیار زیاد است.
رایجترین انواع سوسک ها:
تعداد گونه های سوسکی که توسط متخصصان به عنوان آفت شناسایی شده، 69 گونه می باشد. با این وجود، خوشبختانه تنها چهار گونه از آن ها در سراسر کره زمین بسیار رایج هستند. این چهار دسته سوسک مزاحم، عبارتند از سوسک آمریکایی، سوسک قهوه ای نواری، سوسک آلمانی و سوسک شرقی.
این گونه ها در کنار داشتن ویژگی های اساسی مشترک با سایر سوسک ها، از یکدیگر نیز قابل تشخیص می باشند. به منظور شناسایی این چهار گونه سوسک رایج، در ادامه هر یک را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
1. سوسک آمریکایی:
نام سوسک آمریکایی اغلب سبب می شود افراد به این خطا بیفتند که این سوسک، بومی آمریکا است. در واقع، این حشره در سراسر جهان یافت می شود و منشاء اولیه آن، به قاره آفریقا باز می گردد.
اندازه:
طول سوسک آمریکایی بالغ، به بیش از هفت سانتیمتر می رسد و بین سه گونه دیگر، بزرگترین اندازه را دارد.
رنگ:
از سایر ویژگی های ظاهری سوسک آمریکایی، رنگ قرمز مایل به قهوه ای یا قهوه ای تیره آن ها است.
قابلیت پرواز:
طول بال نیز از مواردی است که می تواند در تشخیص گونه های سوسک از یکدیگر، بسیار کمک کننده باشد. دو جنس نر و ماده سوسک آمریکایی، بال هایی با طول مساوی طول بدن هایشان دارند. با این حال، طول بال در سوسک های آمریکایی نر، کمی بیش از جنس ماده این گونه، می باشد. این حشرات با وجود داشتن بال های بزرگ، تنها می توانند مسافت های کوتاه را با پرواز کردن طی کنند.
محیط زندگی:
مناطق گرم، تاریک و مرطوبی چون زیرزمین ها، مکان هایی ایده آل برای سکونت و اختفای سوسک آمریکایی هستند. همچنین وان حمام، کف شور و فاضلاب، از جمله مکان هایی است که این حشرات برای زندگی ترجیح می دهند.
تغذیه:
مانند اکثر سوسک ها، سوسک آمریکایی نیز تقریباً هر چیزی را که قابل خوردن باشد، می خورند. به همین دلیل مکان زندگیشان را طوری برمی گزینند که دسترسی به زباله و مواد گیاهی، در آنجا فراهم باشد.
سوسک آمریکایی هم مانند سایر سوسک ها، هر سطح یا غذایی را که بر آن پا بگذارد، آلوده می کند. در چنین شرایطی باکتری های خطرناک چسبیده به بدن سوسک ها، بر روی سطوح و مواد غذایی برجای می ماند. این اتفاق بیشتر هنگامی رخ می دهد که سوسک ها در جستجوی منابع غذایی برای تغذیه هستند.
بنابراین برای جلوگیری از انتشار بیماری از سوسک ها، موادی را که گمان می کنید آلوده شده اند، دور بریزید. همچنین ضدعفونی کردن مرتب سطوح مختلف، برای پیشگیری از این بیماری ها فوق العاده ضروری است.
2. سوسک قهوه ای نواری:
اندازه:
اندازه سوسک قهوه ای نواری در مرحله بزرگسالی بین یازده تا چهارده میلیمتر متغیر است. با این اندازه، سوسک های قهوه نواری در رده کوچکترین سوسک های آفت خانگی قرار می گیرند.
رنگ:
سوسک های ماده این گونه، قهوه ای تیره اند، در حالی که نرها به رنگ قهوه ای طلایی هستند. با این حال هر دو جنس نر و ماده، در قسمت بال و شکمشان نوارهایی به رنگ روشن دارند.
قابلیت پرواز:
جنس نر این سوسک ها در مواقع احساس خطر پرواز می کنند، اما ماده ها به کلی فاقد قدرت پرواز هستند.
محیط زندگی:
سوسک های قهوه ای نواری، به شدت به مناطق گرم و فضاهای بسته، علاقه دارند. برای همین غالباً در پشت تابلوها، فضاهای بهم ریخته و نامرتب یا در قسمت های توخالی مبلمان، مخفی می شوند.
همچنین می توان این سوسک ها را در نزدیکی وسایلی مانند یخچال یا تلویزیون نیز یافت. علت این مسئله، جذب گرمای تولید شده از این وسایل الکتریکی است.
برخلاف سایر انواع سوسک ها، زندگی در محیط مرطوب برای بقاء سوسک های قهوه ای نواری ضروری نیست. تنها دسترسی به یک منبع تأمین آب در محدوده زندگی، برای رفع نیاز این حشرات کفایت می کند.
تغذیه:
سوسک های قهوه ای نواری عادات غذایی عجیبی دارند. آن ها خوردن مواد نشاسته ای، شامل چسب پاکت و تمبر نامه همچنین محصولات کاغذی را ترجیح می دهند. با این وجود، سوسک های قهوه ای نواری نیز، مانند سایر سوسک ها همه چیز خوار هستند.
عادات غذایی خاص و علاقه به فضاهای گرم، سوسک های قهوه ای را به محیط زندگی انسان ها می کشاند. بنابراین سوسک قهوه ای نواری در محل کار، آپارتمان، آشپزخانه، حتی در بیمارستان ها، آفات رایجی هستند. اغلب روش های کنترل آفات مؤثر بر سایر سوسک ها، در نابودسازی سوسک های قهوه ای نواری، تاثیری ندارد.
3. سوسک آلمانی:
اندازه:
سوسک های آلمانی مانند سوسک های قهوه ای نواری، به وسیله اندازه کوچکشان از سایر گونه ها متمایز می شوند. یک سوسک آلمانی بالغ، تنها 1.2 تا 1.6 سانتیمتر، طول دارد که در مقایسه با سوسک آمریکایی، بسیار کوچکتر است. این موضوع می تواند برای تشخیص سوسک های آلمانی، مورد استفاده قرار گیرد.
رنگ:
رنگ سوسک های آلمانی، ممکن است قهوه ای برنزه یا قهوه‌ای روشن باشد. آن ها همچنین خطوط تیره موازی بر پشت خود دارند، که از سر تا انتهای بال هایشان کشیده شده است.
قابلیت پرواز:
با وجود بالدار بودن سوسک های آلمانی، این حشرات نمی توانند پرواز کنند.
محیط زندگی:
سوسک های آلمانی معمولاً در محیط هایی یافت می شوند که مرطوب و نسبتاً گرم باشد. درنتیجه آشپزخانه و حمام، نزدیکی سینک، ماشین ظرفشویی یا اجاق گاز، اقامتگاه های ایده آلی برای آن ها هستند.
تغذیه:
طیف وسیعی از مواد خوراکی در رژیم غذایی سوسک های آلمانی جای دارد. زیرا این سوسک ها نیز مانند دو گونه سوسکی که قبلاً معرفی شد، همه چیز خوار هستند. با این حال، سوسک آلمانی در صورت امکان، تغذیهاز گوشت، چربی و نشاسته را ترجیح می دهند.
مبارزه با سوسک های آلمانی:
سوسک های آلمانی به دلیل سایز کوچکشان، می توانند در کوچکترین فضاهای موجود، پنهان شوند. آن ها، در جاهایی که سایر سوسک ها حتی نمی توانند در آن جای بگیرند نیز، نفوذ می کنند. این مسئله همواره، پیدا کردن و از بین بردن سوسک های آلمانی را به چالشی بزرگ، تبدیل می کند.
4. سوسک شرقی:
سوسک شرقی تنها نامی نیست که برای نامیدن این آفات به کار گرفته می شود. سوسک سیاه، نام دیگری است که سوسک های شرقی به آن شهرت یافته اند.
اندازه:
طول بدن سوسک شرقی می تواند بین 3 تا 3.5 سانتیمتر متغیر باشد. بنابراین در بین این چهار گونه سوسک، سوسک های شرقی پس از سوسک آمریکایی، بزرگترین گونه سوسک های رایج هستند.
رنگ:
سوسک های شرقی بالغ، رنگ قهوه ای بسیار تیره ای دارند که تقریباً سیاه به نظر می رسد.
قابلیت پرواز:
سوسک های آسیایی ماده، با دارا بودن بال های ابتدایی و غیر پیشرفته، فاقد توانایی پرواز هستند. در جنس نر این گونه نیز، اوضاع از همین قرار می باشد. طول بال های سوسک شرقی نر، از طول بدن این حشره کوتاهتر است، بنابراین نمی تواند به کمک آن ها پرواز کند.
محیط زندگی:
سوسک های شرقی در مکان های خنک، مرطوب و تاریک زندگی می کنند. معمولاً این حشرات در زیرزمین ها، پارکینگ ها، توده های چوب و زیرآب ها، به چشم می خورند. نفوذ سوسک شرقی به محیط داخلی خانه ها، در نتیجه جستجوی آن ها به دنبال منابع غذایی، اتفاق می افتد.
این گونه سوسک، بیشتر در خانه های ویلایی حیاط دار یافت می شود. درصورت فراهم بودن دسترسی به منابع رطوبت، ساختمان های دیگر نیز می تواند مکانی مناسبی برای زندگی سوسک شرقی باشد.
سوسک های شرقی به اندازه سوسک های دیگر سریع حرکت نمی کنند. همچنین این سوسک ها نمی توانند از سطوح عمودی صافی نظیر دیواره های سینک یا وان، بالا بروند. بنابراین اگر سوسکی دیدید که داخل سینک یا وان به دام افتاده است، احتمالاً آن سوسک یک سوسک شرقی است.
صرف نظر از گونه، همیشه دیدن یک سوسک دلیل بر وجود تعدادی بیشتری از آن ها در آن نزدیکی است. سموم تخصصی سوسک کش کاکروچ، راهی مطمئن برای نابودی قطعی انواع سوسک و تخم سوسک می باشد.
